คอลัมน์ “ภาคสนาม” เคยนำเสนอเรื่องราวของ “แม่ย่าธาตุ” สิ่งศักดิ์สิทธิ์แห่งบ้านหนองสะโน อำเภอบุณฑริก จังหวัดอุบลราชธานี ที่ชาวบ้านเชื่อกันว่าเป็นผู้คุ้มครองดูแลปราสาทธาตุนางพญาและสิงสถิตอยู่ภายในปรางค์ประธานของปราสาทธาตุนางพญา แต่นอกเหนือจากแม่ย่าธาตุแล้ว ยังมี “ปู่โสม” หรือ “ปู่โสมเฝ้าทรัพย์” ที่ชาวบ้านหนองสะโนให้ความเคารพนับถือ
“ศาลปู่โสม” ตั้งอยู่บนเนินดินเตี้ยๆ ใต้ต้นไม้ใหญ่ที่มุมด้านทิศตะวันออกเฉียงเหนือของสระน้ำ ด้านหลังปราสาทธาตุนางพญา ชาวบ้านให้ความเคารพนับถือปู่โสม ด้วยเชื่อว่า ปู่โสมมีทรัพย์สมบัติมาก สามารถดลบันดาลโชคลาภให้ตนและพวกพ้องได้
ศาลปู่โสม ตั้งอยู่ระหว่างสระน้ำและปราสาทธาตุนางพญา
เดิมที “ศาลปู่โสม” เป็นศาลไม้เก่าคร่ำคร่า แต่เมื่อราว 2 ปีที่แล้ว ชาวบ้านได้พร้อมใจกันยก “ศาลปู่โสมหลังใหม่” ขึ้นแทนที่ โดยสร้างเป็นศาลไม้ทรงไทยขนาดเล็ก ยกพื้น มีเสา 4 ต้น หันหน้าไปทางปราสาทธาตุนางพญาซึ่งอยู่ทางทิศตะวันออก มีบันไดทางขึ้นลงพาดที่ด้านนี้ด้วย ภายในศาลมีรูปเคารพแทนองค์ปู่โสม และมีดอกไม้ พวงมาลัย น้ำเปล่า น้ำผลไม้ ตั้งวางเป็นเครื่องเซ่น ส่วนด้านล่าง บนเนินดินรอบๆ มีตุ๊กตาข้าทาสบริวาร และพาหนะที่อุทิศถวายปู่โสมตั้งวางกระจายอยู่ทั่วไป
ศาลปู่โสม ตั้งอยู่บนเนินดินเตี้ยๆ ใต้ต้นไม้ใหญ่
ภายในศาลมีรูปเคารพรูป ตา-ยาย เป็นตัวแทนปู่โสมเฝ้าทรัพย์แห่งบ้านหนองสะโน
